Abbas Sayar’ın “Yılkı Atı” Romanında Söz Varlığı Unsurları

Yazarlar

  • Kerim TUZCU Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretmenliği
  • Nazime BAYRAM

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.8267437

Anahtar Kelimeler:

Kalıp Sözler, Abbas Sayar, Roman, Söz Varlığı.

Özet

Dildeki söz varlığının zenginliği birçok açıdan önemlidir. Daha etkili bir iletişim ve anlatım yeteneği sağlar, Düşüncelerinizi daha derinlemesine ifade edebilmeyi ve daha karmaşık fikirleri ifade etmenize yardımcı olur. Dilin kültürel zenginliğini ve tarihini yansıtır. Bir dildeki kelime dağarcığı, o dilin geçmişi, kültürü, değerleri ve deneyimleri hakkında bilgi verir. İletişim yeteneğini artırır, düşünme becerilerini geliştir. İşbu söz varlığının içinde ise kalıplaşmış söz varlığı taşıdığı önem açısından diğerlerinden bir adım öne çıkmaktadır. Türkçe, kalıp ifadeler bakımından çok zengindir ve bu açıdan düşünüldüğünde söz konusu bu zenginliği korumak ve gelecek nesillere aktarmak bir zorunluluktur. Bu açıdan bakıldığında edebî eserler çok önemli aktarım araçlarıdır.  Edebî eserler içinde barındırdığı söz varlığı unsurları ile hem dilin hem de dönemin zenginliğini gösterir. Ayrıca yazarların dili kullanım becerisini ve dile hakimiyetinin tespitini mümkün kılar. Söz varlığı incelenen her eser aynı zamanda bundan sonraki çalışmalara ve dil bilimine yönelik araştırmalara kaynaklık eder. Bu çalışmada eserlerinde söz varlığı unsurlarını ustaca kullanan Nail Abbas SAYAR’ın ‘Yılkı Atı’ romanı örneklem olarak seçilmiş ve incelenmiştir.  Nitel araştırma yaklaşımı benimsenerek gerçekleştirilen araştırmanın verileri belge incelemesi yoluyla elde edilmiştir. İçerik tahlili ile kalıplaşmış söz varlığı unsurları (deyimler, atasözleri, ikilemeler, dualar(yakarış), beddualar(kargış), sövgüler, kalıp sözler (kültürbirimi), yöresel ad ve lakaplar tespit edilmeye çalışılmıştır.

Referanslar

Aksan, Doğan. (2000) Türkçenin sözvarlığı. Engin Yayınevi, Ankara.

Aksan, D. (2016). Anlam bilim anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Ankara, Bilgi Yayınevi.

Aksoy, Ö. A. (2016). Atasözleri ve deyimler sözlüğü. İnkılâp Kitapevi, İstanbul.

Akyalçın, Necmi (2012). Türkçemizin incileri atasözlerimiz tanıklı sözlük. Eğiten Kitap, Ankara.

Akyalçın, N., Gürcü, H. (2017). Orhan Pamuk ve Fakir Baykurt'un iki romanında deyim, atasözü ve ikilemeler bakımından söz varlığı. Farkındalık Dergisi, 2 (3S), 55-68.

Erol, Ç. (2007), Türkiye Türkçesinde kalıp sözler üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Harmancı, M. (2012), Dede Korkut hikâyelerindeki alkış ve kargışlara işlevsel bir yaklaşım. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23. s. 1-17.

Karabulut, R. (2011). Nail Abbas Sayar: hayatı, edebî kişiliği ve eserleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi.

Mehmet, U. Z., ve Özcan, M. F. (2020). Behiç Ak’ın “Gülümseten Öyküler” dizinindeki hikâye kitaplarının kalıplaşmış söz varlığı açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 187-214.

Sağlam, M. H. (2020). Fakir Baykurt’un köy romanlarında lakaplar. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(1), 255-280.

Sayar, A. (2019). Yılkı Atı. İstanbul: Ötüken Yayınları.

Şahin, H. (2004). Türkçede organ isimleriyle kuruluş deyimler. (1. Basım). Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa.

TDK. Türk Dil Kurumu, https://www.sozluk.gov.tr (Erişim Tarihi: 30.12.2022)

Türk Dil Kurumu. (2019). Türkçe Sözlük. (11. Baskının Tıpkı Basımı). TDK Yayınları, Ankara

Uysal, Y, (2019), Adıyaman halk kültüründe dua ve beddualar. Türkiyat Mecmuası, 29/2 s. 621-644.

İndir

Yayınlanmış

23.08.2023

Nasıl Atıf Yapılır

TUZCU, K., & BAYRAM, N. (2023). Abbas Sayar’ın “Yılkı Atı” Romanında Söz Varlığı Unsurları. Current Research in Social Sciences and Humanities, 2(1), 15–27. https://doi.org/10.5281/zenodo.8267437

Sayı

Bölüm

Makaleler