Okul Yöneticilerinin Adalete İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15752813Anahtar Kelimeler:
Okul Yöneticisi, Adalet, yöneticilerÖzet
Hayatın vazgeçilmez bir parçası olan adalet kavramı, toplumsal yaşamda huzur ortamının oluşmasından eğitim kurumlarının verimliliğine kadar geniş bir yelpazede önem arz etmektedir. İnsan hayatında yadsınamayacak konumda yer alması adalet kavramının irdelenmesini, üzerine araştırmalar yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu araştırmada, okul yöneticilerinin adalete ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik çözümleme deseni kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmanın verileri 2024-2025 eğitim öğretim yılında Diyarbakır ilinde 10 okulda görev yapan 20 okul yöneticisinden toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacıların hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler bireysel olarak gerçekleştirilmiş, ses kaydı alınmış daha sonra veriler bilgisayar ortamında yazıya dökülmüştür. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Verilerin analizi sonucunda, okul yöneticilerinin adaleti; “Hak edene hakkını teslim etmek” ve “ Eşitlik” şeklinde tanımladıkları görülmüştür. Okul yöneticileri, eğitim kurumlarında adaleti sağlamak için yapılabilecekler hakkında “Herkese eşit mesafede yaklaşılmalı” “Yönetici adaletli olmalı” şeklinde görüş belirtirken adaletsizliğe neden olan faktörlere ilişkin, “Ayrımcılık” “Egoizm” ve “Liyakatsizlik” şeklinde görüş belirttikleri görülmüştür. Adaletin sağlanmasının önemi hakkında “Huzurun sağlanması” ”Güven ortamının oluşması” şeklinde görüşlerini ifade etmişlerdir. Adaletin göstergelerine ilişkin görüşlerini ise “Huzur” ve “Mutluluk” olarak ifade ettikleri saptanmıştır. Bulgulardan yola çıkarak karar alma süreçlerine öğretmenlerin dâhil edilmesi ve ayrımcılığın önlenmesine yönelik projeler yapılması önerilmiştir.
Referanslar
Adışen, İ. (2022). İlkokul ve ortaokul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Ağaoğlu, E., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Karaköse, T. (2012). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Kütahya ili). Eğitim ve Bilim, 37(164), 159-175.
Akbaba, A., Erdoğan, H. (2014). Okul yöneticileri ve öğretmen görüşlerine göre okul ikliminin oluşması. Akademik Sosyal. Araştırmalar Dergisi, 2(5), 211-227.
Akyavuz, E. K., Çakın, M. (2020). Covid-19 salgınının eğitime etkisi konusunda okul yöneticilerinin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(4), 723-737.
Alpaslan, E. (2019). İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitimde sosyal adalete ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
Alpaslan, E. ve Kartal, S. (2020). İlkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin eğitimde sosyal adalete ilişkin görüşleri. Avrasya Sosyal Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(10), 14-31.
Aydoğan, İ. (2015). Eğitim ve paradigma. Harf Yayıncılık.
Aydoğan, İ. (2016). Kültür temelli eğitim. Harf Yayıncılık.
Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
Borucu-Yüksel, Ş.(2022). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının “adalet” hakkındaki metaforik algıları. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin Üniversitesi.
Choi, S. (2011). Organizational Justice and Employee Work Attitudes: The Federal Case. The American Review of Public Administration, 41(2), 185 204.
Creswell, W.J (2023). Bütün, Demir (Ed.), Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Siyasal Kitabevi.
Çeçen, A. (2020). Adalet kavramı. Astana Yayınları.
Çeçen, M. (2019). Ortaokullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel adalet algıları (siirt ili örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Gaziantep Üniversitesi.
Demir, N.(2021). Okul yöneticilerinin örgütsel adalet davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve örgütsel güven duyguları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Mersin Üniversitesi.
Demirtaş, M. (2016). Antik Yunan filozoflarındaki adalet anlayışının İslam filozoflarına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.9(43), 2435-2449.
Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (1998). The landscape of qualitative research: Theories and issue. London: Sage Publications.
Emir, A.(2017). İlkokullarda ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel adalete ilişkin görüşleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi].Uşak Üniversitesi.
Görgülü, H., Kazak, E. (2022). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile etkili okul algıları arasındaki ilişki. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 2013-2040.
Gül-Çay, S.(2021). Okul yöneticilerinin örgüt içi iletişime yönelik görüşlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Güriz, A. (1990). Adalet kavrami. Anayasa Yargisi Dergisi, 11-20.
İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik Ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
Kara, M. (2013). “Kur’ân’da ‘adâlet kavramı ve güncel değeri”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34(34), 137-172.
Kardaş, F., Arabacı, S. (2022). Pandemi sürecinde okul idarecilerinin görüşleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(2), 161-176.
Kavrayıcı, C. (2021). Okullarda örgütsel adalet algısının yordayıcısı olarak etik liderlik. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 1076-1086. https://doi.org/10.24315/tred.797673.
Kaya, K. (2023). Okullarda sosyal adalet liderliği ve örgüt kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Uşak Üniversitesi.
Küçükçene, M., Aydoğan, İ. (2018). Eğitim yönetiminde adaletin önemi ve gerekliliği üzerine bir inceleme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 641-664.
Levent, F., Çayak, S. (2017). Türkiye’de suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. HAYEF Journal of Education, 14(1), 21-46.
MEB. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli. Erişim tarihi: 30.04.2025. https://tymm.meb.gov.tr/beceriler/erdem-deger-eylem-cercevesi
Meydan, C. H., Şeşen, H., Basım, H. N. (2011). Adalet algısı ve tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki öncüllük rolü. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(2), 41-62.
Polat, S., Kazak, E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 71-92.
Topakkaya, A. (2008). Adalet kavramı bağlamında aristoteles - platon karşılaştırması. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 27-46.
Turhan, M., Çelik, V. (2011). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının okullardaki sosyal adalet üzerindeki etkisi. Education Sciences, 6(1), 438-452.
Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. (2025). http://www.tdk.org.tr Erişim Tarihi: 09.01.2025.
Tokay, Ö. & Eyupoglu, S.Z. (2018). Employee perceptions of organisational democracy and its influence on organisational citizenship behaviour, South African Journal of Business Management, 49(1), a397.
Uludağ, A. (2022). İlköğretim yöneticilerinin demokratik tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Karabük Üniversitesi.
Yalçın, C. (2019). Okul yöneticilerinin yeterliklerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri (Eskişehir ili) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
Yalçın, Z. (2024). Okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği deneyimleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Yıldız Teknik Üniversitesi.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Current Research in Social Sciences and Humanities
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
